تیم های ملی کشتی آزاد و فرنگی کشورمان همواره از قدرتهای اصلی کشتی دنیا به شما میروند. ریشه تاریخی و علاقه پیر و جوان به این ورزش باعث شده تا حساسیتهای زیادی در نتایج مسابقات در این رشته ورزشی وجود داشته باشد. من هم به مانند همه علاقمندان رقابتهای کشتی جهانی را دنبال میکنم و خود بشخصه به این رشته ورزشی علاقه خاصی دارم. در این مقاله سعی دارم تا نتایج اخیر تیم ملی در جام جهانی صربستان را از دید علمی بررسی کنیم.
به دور از مسائل احساسی به عنوان فیزیولوژیست ورزشی که در طول دوران فعالیتهای علمی، صدها ورزشکار در رشته های مختلف ورزشی را آنالیز کرده بودم اعتقاد دارم اگر ریشه مشکلات از نظر علمی بررسی شود راهی هست برای آینده قوی تر. علم ورزش یک علم تجربی است و عملکردها اگر به خوبی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند موفقیت و رشد پایدارتری در آینده خواهیم داشت. به نظر میرسد در رقابتهای اخیر که در صربستان برگزار شده بود برخی از موارد بر روی نتایج کشتی گیران تاثیر گذاشته و در این بین مهمترین دلیل در برخی از عملکرد های مربوط به علم تمرین و بدنسازی بوده است.
نوشتن مقاله مطمئن تر نیاز به ارزیابی دقیق در قبل، حین و بعد از رقابتها داشت که از این نظر برای من امکان حضور وجود نداشت ولی بر اساس تجربه و مشاهدات راه دور احتمال درست بودن تفسیر زیر را زیاد میدانم.
عدم رسیدن به پیک: همواره مربیان بدنسازی به گونه ای عمل میکنند که یک تیم و یا ورزشکار برای روز و یا روزهای مسابقه در اوج باشد. اگر در یک تیم تنها یک یا دو نفر به پیک آمادگی بدنی نرسیده باشند آن را میتوان به صورت اختصاصی بررسی نمود ولی زمانی که تعداد افرادی که از نظر آمادگی بدنی به پیک نرسیده اند زیاد باشد باید در برنامه آماده سازی تجدید نظر شود. به نظر من برخی از نتایج خوب این دوره از رقابتها بیش از آنکه بخاطر آمادگی بدنی بوده باشد به دلیل غیرت و فنی بودن ورزشکاران کشتی ایران بوده است امری که نتیجه سالها تلاش مربیان سازنده در شهرهای کوچک و توسط مردان بزرگ به ثمر رسیده است. در اغلب رقابتهای کشتی این دوره از رقابتها، آمادگی بدنی در حد رقابتهای جهانی از سوی ورزشکاران ما دیده نشد. به نظر میرسد بدنسازی انجام شد ولی حلقه نهایی آن که اتصال به رقابتها بود گم شده بود. این حلقه مفقود همان تیپرینگ بوده است.
تیپرینگ پاشنه آشیلی برای به پیک رسیدن است. چرا ورزشکاران ما به پیک نرسیدند؟ به نظر میرسد مهمترین دلیل در این دوره از رقابتها عدم وجود تیپرینگ و یا تیپرینگ اشتباه بوده باشد. تیپرینگ به مجموعه برنامه های تمرینی، رکاوری، تغذیه ای و روانشناسی گفته میشود که با از بین بردن اثر خستگی ناشی از دوره آماده سازی در رسیدن به قله یا پیک کمک میکند و نقش تعیین کننده در موفقیت ورزشکاران دارد. امروزه تیپرینگ بخش اصلی هر برنامه آماده سازی علمی میباشد. بهترین برنامه بدنسازی و آماده سازی بدون برنامه تیپرینگ چاره ای جز شکست ندارد. اما چرا به این نتیجه رسیدیم که تیپرینگ مشکل اصلی این دوره از رقابتها بوده است؟ دلائل اصلی این استدلال در ادامه آورده شده است.
نمودار ارتباط عملکرد و خستگی
در واقع عدم انجام تیپرینگ میتواند منجر به برخی علائم و نشانه های فیزیولوژیکی شود که برخی به صورت میدانی و برخی به صورت آزمایشگاهی قابل بررسی میباشند. در صورتی که هر یک از موارد زیر که به صورت میدانی قابل اثبات هستند در تعداد بالای ورزشکاران یک تیم مشاهده شود نشان از تیپرینگ اشتباه یا حتی عدم تیپرینگ در کل برنامه آماده سازی میباشد.
– عدم تمرکز بر روی تکنیک و تاکتیک
– ضربان قلب بالاتر از حد معمول
– دیر رسیدن به ضربان پایین یا همان رکاوری
نشانه های ذکر شده در بالا در اغلب کشتی های تیم ملی و بخصوص در کشتی حسن یزدانی کاملا مشهود بود. البته که برای برسی دقیقتر نیاز بود تا از نزدیک آنالیز بر روی تک تک ورزشکاران صورت پذیرد ولی بررسی از راه دور هم ما را به این موارد میرساند و با احتمال زیادی این نتیجه گیری را قطعی میدانم.
هر چند تخصص من در علم تمرین و فیزیولوژی هست ولی همواره دو مورد دیگر را هم در نظر داریم. با توجه به اتفاقات متعدد در این دوره از رقابتها از جمله به سر وزن نرسیدن محمد یزدانی (با ابهام زیاد) و حضور کشتی گیران ایرانی با لباس سایر تیم ها و برخی از اتفاقات حاشیه ای به نظر میرسید این تیم از نطر روانی شرایط یک تیم قهرمان را نداشت.
پیشنهادات برای آینده
در کنار تیم بدنسازی و آماده سازی یک تیم فنی برای آنالیز بدنی و فیزیولوژیکی ورزشکاران از ابتدای شروع آماده سازی به صورت کاملا مستقل (تاکید میکنم مستقل) حضور داشته باشد. البته که تیم آنالیز فیزیولوژیکی در کنار همه تیم های ورزشی و ورزشکاران همه رشته ها باید حضور داشته باشد. آنالیز های درست اگر به موقع به مربی بدنساز و سرمربی فیدبک بدهد میتواند جلوی خیلی از مشکلات را بگیرند. چه بسا برای تیم فعلی چند تست ساده که میدانی هم اجرا میشود در هفته قبل از شروع رقابتها میتوانست باعث شناسایی مشکل و کسب نتیجه بهتر میگردید.
همواره اعتقاد دارم که مدیران ارشد باید به دور از هر مسئله جانبی به مربیان و ورزشکارن از همه استانها احترام بگذارند و سپاسگذار تلاش خانواده ورزشی کشور باشند امری که در وضعیت فعلی به نظر میرسد جایش خالی است.
سالم باشید
دکتر علیرضا امانی – فیزیولوژیست ورزشی و متخصص در حوزه علم تمرین و آنالیز ورزشی
نوشته‌های مرتبط
