بدنسازی در فوتبال: اگر شما هم به عنوان یک مربی حرفه ای در بدنسازی ورزشهای ورزشی و یا بدنسازی فوتبال فعالیت میکنید و یا علاقه به این حوزه از علم ورزش هستید حتما نام برنامه گرم کردن فیفا ۱۱ را شنیده اید! با ما همراه باشید یا این مقاله.
فوتبال از پرطرفدار ترین ورزشها در سرتاسرجهان میباشد. جام جهانی فوتبال به عنوان بزرگترین رویداد ورزشی بعد از المپیک شناخته شده است. فیفا FIFA یا فدراسیون بین المللی فوتبال مسئول اصلی این رشته ورزشی در سطح جهان میباشد. این رشته ورزشی با وجود طرفداران بسیاری که دارد باعث آسیب دیدگی ورزشکاران زیادی میشود. فوتبالیستهای زیادی در دنیا به دلیل آسیب در این رشته ورزشی عمر ورزشی شان هم به اتمام رسید و سرمایه های زیادی به دلیل آسیب در فوتبال از بین رفت.
برای نخستین بار در جام جهانی فوتبال به سال 1994 این سوال در بین برخی از مدیران سطح بالای فیفا مطرح شد. آیا میتوان راهی یافت تا آسیب در بین بازیکنان فوتبال کمتر شود؟ همین سوال ساده زیربنایی بود برای توسعه مرکز تحقیقات و ارزیابی پزشکی فیفا ایفمارک FIFA Medical Assessment and Research Centre (F-MARC). هدف اصلی ایفمارک کاهش در بروز و شدت در صدمات فوتبال بوده است. در فوتبال آسیب های متفاوتی بروز میدهند. بعضی از آسیب ها با شدت بالا میباشند و کمتر رخ میدهند و برخی از آسیب ها رایج و برای اغلب بازیکنان فوتبال بوده است. از جام جهانی ۱۹۹۸ ایفمارک شروع به برنامه مراقبتی تحقیقاتی برای بازیکنان فوتبال نمود و دیتابیسی از آسیب های مختلف در فوتبال سطح یک دنیا ایجاد کرد.
تحقیقات در جهت کاهش آسیب اولین بار از سوی ایفمارک برای فوتبال پایه گذاری شد و البته پیش از این برخی از تحقیقات به صورت پراکنده در این زمینه صورت گرفته بود. این تحقیقات در چهار مرحله پایه گذاری شد. در مرحله اول آسیب هایی که باید پیشگیری شوند شناسایی شوند. در مرحله دوم مکانیسم آسیب شناسایی میشود. آسیب در چه شرایط فیزیکی اتفاق می افتد؟ در مرحله سوم پروتکل جلوگیری از آسیب تدوین شود. در مرحله چهارم (آخر) پیاده سازی پروتکل در گروه بزرگ از بازیکنان برای مشاهده نتیجه!
نتایج تحقیقات اولیه نشان داد که برنامه اولیه باعث کاهش ۳۳ درصد در آسیب در فوتبالیستهایی شده بود که از برنامه اختصاصی ایفمارک استفاده کرده بودند. البته در تحقیقات بعدی این نتیجه بهبود پیدا کرد و در کنار آن برنامه پیشگیری از آسیب هم توسعه بیشتری یافت. نتایج تحقیقات نشان داد که دلیل اصلی آسیب ها در فوتبال میتواند در هر یک از عوامل زیر باشد.
عومل مرتبط با بازیکنان در بروز آسیب ها
- کم بودن مهارت در فوتبال
- کم بودن آمادگی بدنی
- آسیب های گذشته (قبلی)
عوامل بیرونی موثر در افزایش آسیب
- داوری
- شرایط زمین
- شرایط آب و هوا
محققان عواملی که قابل تغییر هستند را مورد بررسی قرار دادند. به عنوان مثال ما قادر به تغییر سن و یا جنسیت نیستیم ولی میتوانیم آمادگی بدنی ورزشکاران را بهبود دهیم. بررسی محققان بر روی برخی از عضلات تمرکز یافت و نتایج شگفت انگیزی حاصل شد. به عنوان مثال ورزشکارانی که بر روی بهبود قدرت عضلات همسترینگ کار کرده بودند به طور قابل توجهی در میزان بروز آسیب کاهش داشتند. همه این تحقیقات باعث توسعه برنامه ای به نام برنامه گرم کردن فیفا ۱۱ پلاس شد.
برنامه عمومی پیشگیری از آسیب GENERALIZED INJURY PREVENTION: THE 11+
نتایج تحقیقات انجام شده توسط ایفمارک موجب توسعه یک برنامه گرم کردن پیش از تمرین و مسابقه به نام فیفا ۱۱ شد. این برنامه گرم کردن برای اولین بار در سال ۲۰۰۸ مورد آزمون قرار گرفت. ۲۰۰۰ دختر فوتبالیست ۱۳ تا ۱۷ ساله در این تحقیق شرکت داشتند و آنهایی که از برنامه تمرینی فیفا ۱۱ استفاده کرده بودند با آسیب های کمتری (۳۱ درصد آسیب کمتر) در برابر کسانی که از این برنامه استفاده نکرده بودند روبرو شدند. از آن سال تا کنون تحقیقات زیادی در مورد اثرات این سیستم تمرینی در کاهش آسیب انجام شد که میتوانید در مجلات معتبر بین المللی نتایج آن را مشاهده نمائید.
در برنامه گرم کردن فیفا ۱۱ فاکتورهای مختلفی از جمله قدرت، سرعت، چابکی و …. بهبود قرار میگیرند و در صورتی که به صورت مداوم این برنامه در تمرینات بازیکنان فوتبال گنجانده شود نه تنها در بخش جلوگیری از آسیب بلکه در بخش آماده سازی ورزشکاران برای مسابقات نیز نقش موثری ایفا میکند و حتی به عنوان یک برنامه بدنسازی نیز مورد استفاده قرار گیرد.
برنامه گرم کردن فیفا ۱۱ به صورت پیشرونده بوده و به تدریج فشار و شدت بالاتری بر روی بازیکنان اعمال میشود و این موجب تطبیق پذیری بهتر در فیزیولوژی بدن ورزشکار میگردد. سعی میکنیم در مقالات بعدی جزئیات بیشتری در مورد برنامه تمرین فیفا ۱۱ ارائه شود. همچنان که این برنامه تمرینی امروزه در بین تیم های برتر باشگاهی دنیا رایج میباشد و در برنامه های بدنسازی این تیم ها وجود دارد و نمیتوان از آن به سادگی گذشت. توصیه میکنیم تا مربیان بدنسازی رشته های مختلف ورزشی و به ویژه مربیان بدنسازی در فوتبال با این برنامه آماده سازی آشنا باشند و آن را در برنامه های تمرینی خود مورد استفاده قرار دهند!
با امید موفقیت
نویسنده:
دکتر علیرضا امانی – فیزیولوژی ورزشی از دانشگاه UPM – مشاور بدنسازی حرفه ای
